Mewa żółtonoga Larus fuscus jest gatunkiem dużej mewy, którego areał lęgowy rozciąga się wzdłuż całej Zachodniej Palearktyki. Choć kojarzona jest raczej z jej północną częścią, to najdalej na południe wysunięte stanowiska lęgowe znajdują się na Wyspach Kanaryjskich. Z kolei wschodni zasięg wykracza poza naszą krainę zoogeograficzną i sięga aż do Półwyspu Tajmyr na Syberii.
Tak szerokie rozmieszczenie związane jest z występowaniem kilku jednostek taksonomicznych w obrębie gatunku. Aktualnie, według klasyfikacji IOC World Bird List (wersja 12.2) mewa żółtonoga podzielona jest na 5 podgatunków: L. f. fuscus, L. f. graellsii, L. f. intermedius, L. f. heuglini i L. f. barabensis. Mimo iż formy te charakteryzuje dany genotyp, to w przypadku fenotypów nie dysponujemy jeszcze wystarczającą wiedzą, która pozwalałaby nam bez problemu je identyfikować.
Jednakże, spora część osobników należących do danych podgatunków jest możliwa do oznaczenia. Biorąc to pod uwagę, postanowiliśmy wprowadzić w portalu ornitho.pl klasyfikację, która będzie kompromisem między stwierdzeniami osobników, które można i których nie da się oznaczyć. Klasyfikacja ta dotyczy w większości ptaków dorosłych, które są najprostsze w identyfikacji. Wszystkie ptaki młodociane, o ile ich stwierdzenia nie zostaną zaakceptowane przez Komisję Faunistyczną (w przypadku ssp. intermedius i ssp. heuglini), umieszczamy jako takson mewa żółtonoga.
Poniższa klasyfikacja ma też wymiar empiryczny: chcielibyśmy zbierać dane dotyczące występowania w Polsce nominatywnego podgatunku mewy żółtonogiej – L. f. fuscus (ang. Baltic Gull). Liczebność tego taksonu na najważniejszych lęgowiskach od lat spada i obecnie jest on narażony na wyginięcie (Vulnerable, wg HELCOM). Spadek populacji wiązany jest przede wszystkim z bardzo niskim sukcesem lęgowym – w latach 1980. i 1990. wiele piskląt ginęło wskutek drapieżnictwa ze strony mewy srebrzystej oraz stosowania środków DDT. Bardzo niska produkcja piskląt spowodowała załamanie się populacji, która od lat nie była zasilana przez nowych rekrutów. Zależy nam na jak najbardziej wartościowych danych. Ustaliliśmy więc, że do każdej obserwacji osobnika oznaczonego jako L. f. fuscus wymagane będą zdjęcia. W tej jednostce, pod warunkiem dobrej dokumentacji, umieszczać można również osobniki młodociane, które następnie zostaną poddane dyskusji przez weryfikatorów. Aby mieć większe baczenie na ten podgatunek, mimo iż jest on regularnie obserwowany w kraju, umieszczamy go w kategorii rzadki.
Zaproponowana przez nas klasyfikacja przedstawiona jest poniżej:
mewa żółtonoga – w tej jednostce umieszczamy wszystkie stwierdzenia dorosłych osobników, których przynależności podgatunkowej nie jesteśmy pewni, a także wszystkie młodociane ptaki (wyjątki: patrz powyżej). Do części pozostałych jednostek wymagana będzie też obecność zdjęcia, więc jeśli go nie posiadasz, umieść obserwację bezpiecznie w tej kategorii;
mewa żółtonoga (ssp. fuscus) – w tej jednostce umieszczamy osobniki dorosłe „ciemnopłaszczowe”, których pióra płaszcza są czarne lub bardzo ciemne. Można też umieszczać tu osobniki młodociane. Do akceptacji takich obserwacji przez weryfikatorów bezwzględnie potrzebne będą zdjęcia osobnika;
mewa żółtonoga (ssp. graellsii/intermedius) – z racji nakładania się zasięgów obu podgatunków i występowania szerokiej strefy przepływu genów między nimi, oznaczenie konkretnego taksonu, bez odczytania obrączki założonej w miejscu pochodzenia, jest bardzo trudne. W związku z tym proponujemy umieszczać w tej jednostce wszystkie dorosłe „jasnopłaszczowe” mewy żółtonogie, czyli takie posiadające szare lub grafitowe pióra płaszcza. W przypadku tej jednostki dokumentacja fotograficzna nie jest wymagana, ale zawsze mile widziana;
mewa syberyjska (ssp. heuglini) – obserwacje mew żółtonogich z tego podgatunku muszą zostać zaakceptowane przez Komisję Faunistyczną. Warunkiem umieszczenia obserwacji w tej jednostce przed werdyktem KF jest dołączenie zdjęć podejrzanych osobników i opisanie cech, na podstawie których dokonano oznaczenia (jednak weryfikacja stwierdzenia na ornitho.pl będzie tożsama z weryfikacją przez Komisję, jak w przypadku innych gatunków komisyjnych).
Niektóre elementy tej klasyfikacji mogą zostać odebrane przez część obserwatorów za dość rygorystyczne (m.in. dołączanie zdjęć do każdej obserwacji w przypadku L. f. fuscus). Warto jednak podkreślić, że całej społeczności ornitho.pl zależy na zbieraniu jak najlepszych danych. Dlatego preferowane są obserwacje z pełną dokumentacją, dzięki którym uda się potwierdzić lub nie trudne do identyfikacji taksony. Będziemy wdzięczni, by w przypadku próśb o dołączenie zdjęć do konkretnych obserwacji nie traktować ich jako braku zaufania, a raczej jako wspólne budowanie bazy obserwacji gromadzącej dane wysokiej jakości.
Na zdjęciu poniżej przykład osobnika "jasnopłaszczowego", którego umieszczamy w jednostce mewa żółtonoga (ssp. graellsii/intermedius). Fot. Marcin Faber.
dodane przez Marcin Przymencki
wtorek 26 wrzesień 2023
tipnews
Statystyki gatunku w Ornitho.pl
Oto kolejna krótka ściąga, tym razem pokazująca gdzie na Ornitho.pl można znaleźć statystyki gatunku
Ornitho.pl to nie tylko miejsce deponowania naszych obserwacji terenowych. Portal posiada również szereg narzędzi, przydatnych do wstępnej analizy danych, zgromadzonych w terenie przez użytkowników. Dzisiaj chcielibyśmy pokazać jak obejrzeć statystyki wybranego gatunku.
Aby dowiedzieć się więcej różnych aspektach występowania interesującego nas gatunku, w pierwszym kroku w lewym menu na stronie głównej Ornitho rozwijamy nadrzędną zakładkę "Statystyki", w niej zakładkę "Statystyki gatunku", a następnie klikamy w "Szczegóły gatunku". Pojawia się panel wyboru gatunku - domyślnie ustawiony na ptaki, ale oczywiście możemy również wybrać takson z innej grupy systematycznej. Wybieramy interesujący nas gatunek, kilkamy przycisk "Pokaż" i otrzymujemy szereg informacji, podzielonych na kilka zakładek. Główne statystyki znajdziemy w zakładce "Statystyki" - zobaczymy tutaj występowanie gatunku na pełnych listach czy też rozkład liczby obserwacji gatunku w skali roku. W zakładce "Ekologia gatunku" zobaczymy jak przedstawia się stadność gatunku (jak często obserwatorzy obserwują gatunek w danej liczebności) a także pionowy rozkład obserwacji. Wreszcie zakładka "Mapa" pokazuje rozkład obserwacji w podziale na sześć głównych regionów geograficznych.
Grafikę pokazującą jak obejrzeć statystyki gatunku przygotowała Adrianna Muszyńska.
dodane przez Bartosz Smyk
niedziela 25 czerwiec 2023
technews
Motyle dzienne w ornitho.pl
Dziś otworzyliśmy dla Was nową grupę taksonomiczną: motyle dzienne. W tej grupie dostępnych na liście krajowej ornitho.pl jest 170 taksonów (gatunków i taksonów nieoznaczonych). W tym: 85 taksonów, których każda obserwacja podlega weryfikacji, 45 gatunków, których obserwacje są automatycznie ukrywane, 17 gatunków, które można dodawać mając dodatkowe uprawnienia. Lista weryfikatorów dostępna jest tu: https://www.ornitho.pl/index.php?m_id=155
Zespół ornitho.pl
dodane przez Tomasz Chodkiewicz
czwartek 16 marzec 2023
avinews
Cenzus śmieszki w roku 2023
Szanowni Obserwatorzy i Obserwatorki,
W 2023 roku organizujemy cenzus populacji lęgowej śmieszki Chroicocephalus ridibundus w Polsce.
Krajowa populacja tego gatunku, zarówno w perspektywie krótko- jak i długoterminowej, wykazuje spadek liczebności. Ostanie oceny liczebności śmieszki w Polsce – na poziomie 90–100 tys. par, oparte są na niepełnych danych. Niektóre kolonie tego gatunku w kraju są od lat monitorowane w ramach Monitoringu Mewy Czarnogłowej. Inne liczą pojedynczy obserwatorzy w ramach swoich własnych badań. Mimo to, aktualne informacje na jej temat w kraju pozostają nieznane, a w najlepszym przypadku niedoszacowane. Celem tego cenzusu jest poznanie aktualnego rozmieszczenia i liczebności śmieszki w Polsce w oparciu o zlokalizowanie możliwie wszystkich miejsc rozrodu tego gatunku w całym przekroju liczebności od stanowisk z pojedynczymi parami do kilkutysięcznych kolonii. Wyniki cenzusu zostaną opublikowane w recenzowanym czasopiśmie ornitologicznym.
Zachęcamy wszystkich do pomocy w badaniach. Jeśli zlokalizujesz kolonię śmieszki, sprawdź za pomocą wyszukiwarki w bazie ornitho.pl, czy ktoś ją wcześniej zaobserwował. Jeśli nie – prosimy o kontakt na adresy e-mail: marcin.przymencki@wp.pl (dane z województw: dolnośląskiego, opolskiego, śląskiego, małopolskiego, podkarpackiego, łódzkiego, wielkopolskiego, lubuskiego) i pzielinski@miiz.waw.pl (dane z województw: pomorskiego, zachodniopomorskiego, warmińsko-mazurskiego, podlaskiego, lubelskiego, mazowieckiego, świętokrzyskiego).
Z góry dziękujemy!
Piotr Zieliński, Marcin Przymencki
dodane przez Tomasz Chodkiewicz
piątek 10 luty 2023
tipnews
Jak wygenerować mapę swoich obserwacji z Ornitho.pl?
Przedstawiamy krótką instrukcję jak wygenerować mapę swoich obserwacji z Ornitho.pl
Aby wykonać taką mapę, wystarczy wejść w zakładkę „Wszystkie moje obserwacje”, a następnie kliknąć „Zmień kryteria wyszukiwania”. W tej części portalu w zakładce „Okres” ustawiamy interesujący nas zakres dat (możemy skorzystać ze zdefiniowanego filtra, np. „w tym roku”, "ostatni tydzień" itp.), zaś w „Formacie wyników” wybieramy opcję „Mapa obserwacji”. Domyślna mapa wizualizuje nasze obserwacje w postaci kropek jednego koloru, ale możemy też wybrać opcję różnicowania obserwacji kolorem pod względem stwierdzonych kryteriów lęgowości lub czasu stwierdzenia.
Na takiej mapie możemy zwizualizować nasze obserwacje w Ornitho.pl dla dowolnie zadanego okresu, a także dla pojedynczego gatunku, rodziny ptaków, mniejszego obszaru (województwo, gmina, ręcznie zaznaczony na mapie dowolny obszar) oraz innych szczegółów obserwacji.
Grafikę pokazującą krok po kroku jak wykonać wizualizację swoich obserwacji na mapie przygotowała Adrianna Muszyńska.
dodane przez Bartosz Smyk
czwartek 9 luty 2023
tipnews
Jak wyeksportować swoje obserwacje z Ornitho.pl?
Przedstawiamy krótką instrukcję jak wykonać eksport swoich obserwacji z Ornitho.pl
Z menu po lewej stronie (w widoku po zalogowaniu się na swoje konto w ornitho) wchodzimy we "Wszystkie moje obserwacje". Następnie klikając w "zmień kryteria wyszukiwania" możemy ustawić wybrany przez nas zakres dat lub inne filtry (gatunek, lokalizacja itp.). Po wybraniu kryteriów i kliknięciu "Szukaj" otrzymujemy zgodne z nimi zestawienie obserwacji - na razie w przeglądarce internetowej. Kolejnym krokiem jest wybranie formatu danych, do jakiego chcemy wyeksportować dane (możliwe opcje to pliki .txt, .xlsx, .xls, .kml, .xml oraz .json) - wybieramy go klikając w odpowiednią ikonkę. Po zaznaczeniu rodzaju pliku do wyeksportowania pojawia się zielone pole informujące o gotowości do pobrania tegoż pliku, z linkiem uruchamiającym eksport. Klikamy w ten link, zapisujemy plik, i mamy gotowy wyciąg z naszych obserwacji.
Grafikę pokazującą krok po kroku jak wykonać eksport swoich danych przygotowała Adrianna Muszyńska.
dodane przez Bartosz Smyk
środa 11 styczeń 2023
avinews
Zimowe liczenia ptaków wodno-błotnych w miastach | zaproszenie do wzięcia udziału w liczeniach
Wydział Biologii Uniwersytetu Gdańskiego oraz Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków zapraszają do udziału w zimowym liczeniu ptaków wodno-błotnych w miastach. Akcja jest prowadzona niezależnie od Monitoringu Zimujących Ptaków Wodnych i ma na celu sprawdzenie jaka część populacji ptaków wodnych (kaczek, chruścieli, łabędzi czy mew) zimuje w polskich miastach, a zwłaszcza w miejscach gdzie obecność ptaków wynika z działalności człowieka (np. z powodu dokarmiania czy obecności podgrzewanych wód).
Hybrydy dzięciołów białoszyich i dużych | zaproszenie do wzięcia udziału w liczeniach
Instytut Systematyki i Ewolucji Zwierząt Polskiej Akademii Nauk oraz Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków zachęca do wzięcia udziału w badaniach dotyczących mieszańców dzięciołów białoszyich i dużych. Więcej informacji o projekcie i metodykę liczeń można znaleźć na TUTAJ.
dodane przez Tomasz Chodkiewicz
sobota 15 październik 2022
technews
Wielkość zdjęć dodawanych przez ornitho i NaturaList
W ornitho obowiązują dwie zasady dotyczące dodawania zdjęć do obserwacji:
(1) jeśli zdjęcie dodajesz wraz z obserwacją to nie ma limitu wielkości zdjęcia
(2) jeśli zdjęcie dodajesz do już zapisanej obserwacji to limit wielkości zdjęcia wynosi 3072 px (dotyczy to dłuższego wymiaru).
Zdjęcia w ornitho wyświetlają się w zmniejszonej wielkości, ale przechowywane są w orginalnej wielkości. Planowana jest przebudowa galerii zdjęć tak aby wyśletlać je w lepszej rozdzielczości.
Zespół ornitho.pl
dodane przez Tomasz Chodkiewicz
sobota 24 wrzesień 2022
technews
Kilka technicznych informacji
Garść technicznych informacji:
- Na podstronie "Moja lista gatunków" wprowadzono oddzielne podsumowanie dla gatunków oznaczonych, podgatunków, mieszańców i gatunków nieoznaczonych. Jeśli w Twoich statystykach znajdziesz jakieś nieścisłości napisz do nas na ornitho@otop.org.pl
- W aplikacji NaturaList można teraz tworzyć listy ze swoimi skrótami gatunków. Aby utworzyć skrót naciśnij i przytrzymaj nazwę gatunku. Po utworzeniu listy (np. ptaki miast, ptaki mokradeł, sowy itp) jest ona dostępna w widoku wyboru gatunków, co znacznie przyspiesza wprowadzanie obserwacji.
- W ornitho można importować swoje dane z Excela, ale wcześniej trzeba otrzymać dodatkowe uprawnienia od administratora. Jeśli chcesz importować swoje dane z Excela napisz na ornitho@otop.org.pl
- Tradycyjnie zachęcamy do raportowania obserwacji w postaci list gatunkowych. Więcej info tu.