Choć aura za oknami niespecjalnie do tego przekonuje, kalendarzowa zima zakończyła się już dobrą dekadę temu. Najmniej przyjazna pora roku, na szczęście nie wpłynęła negatywnie na aktywność terenową obserwatorów zarejestrowanych w portalu Ornitho, których wyniki prezentują się zadowalająco: w okresie od do 614 użytkowników wprowadziło do bazy danych 126 927 rekordów. Do spędzania dużej ilości czasu w plenerze zachęcały rzadkie i nieliczne gatunki, które w opisywanym przedziale czasowym odwiedziły nasz kraj. Poniżej prezentujemy zestawienie tych najciekawszych.

ŁABĘDZIE I GĘSI

Gęś krótkodzioba Anser brachyrhynchos

26.12.2017 - 3.02.2018, 1 os., Kościan (woj. wielkopolskie), obs. B. Nowak

29.12.2017 - 1 os., Jez. Wieleckie (woj. kujawsko-pomorskie), obs. M. Wierzbicki

20.01.2018 - 4 ad., 1 imm., Kiszkowo (woj. wielkopolskie), obs. B. Nowak

22.01.2018 - 1 os., Puck (woj. pomorskie), obs. M. Gierszewski

03.02.2018 - 2 os., Kłecko (woj. wielkopolskie), obs. S. Karpicki

08.02.2018 - 1 os., Krzywiń (woj. wielkopolskie), obs. B. Nowak

11.02.2018 - 1 os., Zb. Mietkowski (woj. dolnośląskie), obs. J. Słowikowski

13.02.2018 - 1 os., zb. Wonieść (woj. wielkopolskie), obs. B. Nowak

14.02.2018 - 2 os., Granowo (woj. wielkopolskie), obs. B. Nowak

18.02.2018 - 1 os., Jez. Bytyńskie (woj. wielkopolskie), obs. S. Karpicki

18.02.2018 - 1 os., stawy Grzybno (woj. wielkopolskie), obs. B. Nowak

18.02.2018 - 3 os., Żmigród (woj. dolnośląskie), obs. P. Izworski, Z. Marciniak

22.02.2018 - 3 os., Cedynia (woj. zachodniopomorskie), obs. M. Wojtkowiak

03.03.2018 - 1 os., Dolsk (woj. wielkopolskie), obs. S. Kaczmarek

05.03.2018 - 1 os., Oborniki (woj. wielkopolskie), obs. Ł. Wawrzyniak

08.03.2018 - 1 os., Stężyca (woj. lubelskie), obs. D. Piechota

09.03.2018 - 1 os., Kołbaskowo (woj. zachodniopomorskie), obs. M. Sołowiej

10-13.03.2018 - 1 os., Zb. Goczałkowicki (woj. śląskie), obs. I. Oleksik i in.

11.03.2018 - 2 ad., 1 imm., Szubin (woj. kujawsko-pomorskie), obs. S. Sosnowski i in.

14.03.2018 - 3 os., Kościan (woj. wielkopolskie), obs. S. Kaczmarek

15.03.2018 - 1 os., Pruszcz (woj. kujawsko-pomorskie), obs. W. Chmieliński

19.03.2018 - 1 os., Stegna (woj. pomorskie), obs. A. Kośmicki

20.03.2018 - 4 os., Swarzędz (woj. wielkopolskie), obs. W. Kroker

Fot. Gęś krótkodzioba, 18.02.18, Żmigród, Zenon Marciniak

Bernikla białolica Branta leucopsis (stada < lub = 10 os.)

20.01.2018 - 10 os., Kiszkowo (woj. wielkopolskie), obs. B. Nowak

21.01.2018 - 13 os., Mikoszewo (woj. pomorskie), obs. K. Piotrowicz

10.02-17.03.2018 - do 29 os., Śmigiel (woj. wielkopolskie), obs. G. Lorek i in.

18.02.2018 - 10 os., Kaźmierz (woj. wielkopolskie), obs. S. Karpicki

10.03.2018 - 16 os., zb. Wonieść (woj. wielkopolskie), obs. S. Kaczmarek

11-14.03.2018 - do 33 os., Kościan (woj. wielkopolskie), obs. G. Kaczmarek, G. Lorek

15.03.2018 - 11 os., Pruszcz (woj. kujawsko-pomorskie), obs. W. Chmieliński

16.03.2018 - 12 os., Kiszkowo (woj. wielkopolskie), obs. H. Schwarz

19.03.2018 - 30 os., Police (woj. zachodniopomorskie), obs. M. Sołowiej

Fot. Bernikla białolica, 13.02.18, Krokowa, Artur Błąd

Bernikla kanadyjska Branta canadensis (obserwacje spoza Wybrzeża)

6-20.01.2018 - 1 os., Raszyn (woj. mazowieckie), obs. M. Charymski, S. Tatoń i in.

19.01.2018 - 1 os., Goczałkowice-Zdrój (woj. śląskie), obs. T. Bajdulew

20.01.2018 - 1 os., Pszczyna (woj. śląskie), obs. W. Miczajka

11-14.02.2018 - 1 os., Jeziorzany (woj. lubelskie), obs. D. Piechota

16.02.2018 - 1 os., Ułęż (woj. lubelskie), obs. M. Traciłowska, S. Ligęza

17.02.2018 - 1 os., Baranów (woj. lubelskie), obs. J. Stalenga

4.03.2018 - 1 os., Krzyżanowice (woj. śląskie), obs. R. Kruszyk

5-18.03.2018 - 5 os., Tomaszów Mazowiecki (woj. śląskie), obs. P. Hermański, M. Dobrski

11-13.03.2018 - 1 os., stawy Przeręb (woj. małopolskie), obs. K. Czajowski i in.

Fot. Bernikla kanadyjska, 11.03.18, stawy Przeręb, Andrzej Chwierut

Bernikla rdzawoszyja Branta ruficollis

15.01.2018 - 1 os., Zduny (woj. łódzkie), obs. M. Długosiewicz i in.

18.02.2018 - 1 os., Milicz (woj. dolnośląskie), obs. B. Podmokły

Fot. Bernikla rdzawoszyja, 15.01.18, Zduny, Marek Długosiewicz

Kazarka rdzawa Tadorna ferruginea

2-23.01.2018 - 1 os., Knurów (woj.  śląskie), obs. E. Paprzycka i in.

6-10.01.2018 - 1 os., stawy Spytkowice (woj. małopolskie), obs. J. Barańska-Kosecka

26-28.01.2018 - 1 os., Lubomia (woj. śląskie), obs. W. Cichy i in.

29.01-20.03.2018 - 2 os., Wrocław, obs. G. Limburski

4.02.2018 - 1 os., żwirownia Proszkowice (woj. dolnośląskie), obs. J. Słowikowski

Fot. Kazarka rdzawa, 02.01.18, Knurów, Ewa Paprzycka

Gęsiówka egipska Alopochen aegyptiaca (stada < lub = 10 os.)

11.01.2018 - 17 os., żwirownia Dwory (woj. małopolskie), obs. J. Betleja

26-28.01.2018 - do 25 os., Lubomia (woj. śląskie), obs. M. Rojek i in.

Fot. Gęsiówki egipskie, 10.03.18, Świdnica, Jarosław Słowikowski

KACZKI I TRACZE

Hełmiatka Netta rufina

22.12.2017 - 26.01.2018 - 1-2 os., zb. Kuźnica Warężyńska (woj. śląskie), obs. A. i K. Henel i in.

25.12.2017 - 1 os., Gorzyce (woj. śląskie), obs. M. Krasek

27.12.2017 - 17.03.2018 - do 43 os., stawy Wielikąt (woj. śląskie), obs. G. Rojek i in.

6.01-3.02.2018 - 2 os., Siewierz (woj. śląskie), obs. J. Betleja

11.02-25.02.2018 - 2 os., Chojnice (woj. zachodniopomorskie), obs. G. Jaszewska

11.02-16.02.2018 - 1 os., Puck (woj. pomorskie), obs. J. Zadrożna i in.

18.02.2018 - 1 os., zb. Gołuchów (woj. wielkopolskie), obs. W. Kroker

28.02-13.03.2018 - 1 os., Chełm (woj. lubelskie), obs. M. Urban i in.

8.03.2018 - 2 os., Jez. Rybnickie (woj. śląskie), obs. B. Pawlik

12.03.2018 - 1 os., zb. Pławniowice (woj. śląskie), obs. R. Kruszyk

13.03.2018 - 1 os., Krasnystaw (woj. lubelskie), obs. P. Wacławik

13.03.2018 - 1 os., Krzyżanowice (woj. śląskie), obs. M. Janosz

15-17.03.2018 - do 16 os., Rez. Łężczok (woj. śląskie), obs. M. Rojek, T. Szczansny

Fot. Hełmiatka, 7.03.18, Chełm, Sławomir Ligęza

Czerniczka Aythya collaris

7.02.2018 - 1 os., Szubin (woj. kujawsko-pomorskie), obs. J. Stępień, 10 stwierdzenie w Polsce

Fot. Czerniczka, 7.02.18, Szubin, Jarosław Stępień

Hybryd czernica x ogorzałka Aythya fuligula x Aythya marila

14.02.2018 - 1 os., Puck (woj. pomorskie), obs. S. Czyżewski

Podgorzałka Aythya nyroca

11.01.2018 - 1 os., Police (woj. zachodniopomorskie), obs. M. Sołowiej

4.02.2018 - 1 os., Puck (woj. pomorskie), obs. D. Świtała

18.02.2018 - 1 os., Jez. Tarnobrzeskie (woj. podkarpackie), obs. I. Długosz

Turkan Somateria spectabilis

5-19.03.2018 - 1 f., Sopot (woj. pomorskie), obs. S. Sosnowski i in., 34 stwierdzenie w Polsce

Fot. Turkan, 19.03.18, Sopot, Wojciech Sularz

Uhla garbonosa Melanitta deglandi stejnegeri

2-11.03.2018 - 1 m., Gdańsk-Stogi, obs. M. Sołowiej i in., 2 stwierdzenie w Polsce

Fot. Uhla garbonosa, 02.03.18, Gdańsk-Stogi, Marcin Sołowiej

Szlachar Mergus serrator (obserwacje spoza Wybrzeża)

30.12.2017 - 19.01.2018 - do 3 os., Powidz (woj. wielkopolskie), obs. M. Przystański

31.12.2017 - 04.01.2018 - 1 os., Ułęż (woj. lubelskie), obs. D. Piechota, B. Popiołek

3.01.2018 - 1 os., Giżycko (woj. zachodniopomorskie), obs. P. Klukiewicz

13.01.2018 - 3 os., Czernichów (woj. śląskie), obs. M. Dyduch

26.02.2018 - 1 os., Pruszcz (woj. kujawsko-pomorskie), obs. W. Chmieliński

3.03.2018 - 1 os., zb. Wonieść (woj. wielkopolskie), obs. M. Przymencki

13.03.2018 - 1 os., zb. Rydzyna (woj. wielkopolskie), obs. M. Jezierski, W. Okupniczak

Fot. Szlachar, 03.01.18, Ułęż, Bogusław Popiołek

NURY I PERKOZY

Perkoz rogaty Podiceps auritus (obserwacje ze śródlądzia)

22-23.12.2017 - 2 os., Pszczyna (woj. śląskie), obs. K. Żelasko i in.; 25.12 - 1 os. tamże, obs. W. Miczajka

15.01.2018 - 1 os., Jez. Dominickie (woj. wielkopolskie), obs. B. Nowak

17.01.2018 - 2 os., Zb. Goczałkowicki (woj. śląskie), obs. D. Świtała

18.02.2018 - 1 os., Jez. Tarnobrzeskie (woj. podkarpackie), obs. I. Długosz

PEŁNOPŁETWE I BRODZĄCE

Kormoran mały Phalacrocorax pygmeus

25.12.2017 - 19.01.2018 - 1 os., Zb. Goczałkowicki (woj. śląskie), obs. M. Wierzbicki i in.

21.02.2018 - 1 os., Bydgoszcz, obs. S. Kaczmarek

Fot. Kormoran mały, 02.01.18, Goczałkowice-Zdrój, Igor Długosz

KURAKI

Cietrzew Tetrao tetrix

12.03.2018 - 1 os., Trzcianne (woj. podlaskie), obs. K. Henel

SZPONIASTE

Orzeł przedni Aquila chrysaetos

28.12.2017 - 1 os., Szudziałowo (woj. podlaskie), obs. O. Myka, M. Wierzbicki, T. Kulakowski

2.01.2018 - 2 os., Krempna (woj. podkarpackie), obs. D. Świtała, K. Bul

4.01-4.02.2018 - 1 os., Goniądz (woj. podlaskie), obs. K. i A. Henel

9.01.2018 - 1 os., Sękowa (woj. małopolskie), obs. M. Przystański

11-24.01.2018 - 1 os., Trzcianne (woj. podlaskie), obs. G. Grygoruk i in.

15.01.2018 - 1 os., Łabowa (woj. małopolskie), obs. J. Hasny

8.02.2018 - 1 os., Boćki (woj. podlaskie), obs. R. Szczęch

16.02.2018 - 1 os., Łomża (woj. podlaskie), obs. A. Kaniewska-Skoczylas

19.02.2018 - 1 os., Żory (woj. śląskie), obs. R. Kruszyk

26.02.2018 - 1 os., Krynki (woj. podlaskie), obs. G. Grygoruk

27.02.2018 - 1 os., Skoczów (woj. śląskie), obs. K. Żelasko

3.03.2018 - 1 os., Szudziałowo (woj. podlaskie), obs. T. Tumiel

4-5.03.2018 - 1 os., Dębowiec (woj. śląskie), obs. M. Karpeta, R. Kruszyk, K. Żelasko

11.03.2018 - 1 os., Krempna (woj. podkarpackie), obs. S. Czyżewski

15.03.2018 - 1 os., Giżycko (woj. warmińsko-mazurskie), obs. P. Klukiewicz

20.03.2018 - 1 os., Żywiec (woj. śląskie), obs. A. Urbaniec

Fot. Orzeł przedni, 20.03.18, Żywiec, Arkadiusz Urbaniec

SIEWKOWCE

Ostrygojad Haematopus ostralegus

12.03.2018 - 1 os., Goczałkowice-Zdrój (woj. śląskie), obs. M. Karetta

Bekasik Lymnocryptes minimus

31.12.2017 - 1 os., stawy Dojlidzkie (woj. podlaskie), obs. G. Grygoruk

31.12.2017 - 1 os., Krywlany (woj. podlaskie), obs. G. Grygoruk

14.01.2018 - 2 os., Bytom (woj. śląskie), obs. T. Blachucik

17.01.2018 - 1 os., Piszczac (woj. lubelskie), obs. R. Wakulski

18.01-2.03.2018 - do 2 os., Ułęż (woj. lubelskie), obs. M. Traciłowska i in.

25.01-16.03.2018 - do 2 os., stawy Chociw (woj. łódzkie), obs. S. Kielan i in.

07.02.2018 - 1 os., Białystok, obs. G. Grygoruk

25.02.2018 - 1 os., Strumień (woj. śląskie), obs. W. Miczajka

18-19.03.2018 - 1 os., Świdnica (woj. dolnośląskie), obs. J. Słowikowski

18.03.2018 - 1 os., Ciasna (woj. śląskie), obs. E. Paprzycka

Fot. Bekasik, 17.01.18, Piszczac, Robert Wakulski

Piaskowiec Calidris alba

28.12.2017 - 10.02.2018 -  1 os., Cypel Rewski (woj. pomorskie), obs. M. Jezierski i in.

Fot. Piaskowiec, 28.12.18, Cypel Rewski, obs. I. Oleksik

MEWY

Mewa popielata Larus smithosanius

23-30.01.2018 - 1 imm., Puławy (woj. lubelskie), obs. J. Stalenga i in., 1 stwierdzenie w Polsce

Fot. Mewa popielata, 23.01.18, Puławy, Jarosław Stalenga

Mewa blada Larus hyperboreus

8.01.2018 - 1 os., Opatówek (woj. wielkopolskie), obs. M. Przystański

Hybryd mewa czarnogłowa x śmieszka  Ichthyaetus melanocephalus x Chroicocephalus ridibundus

18.03.2018 - 1 os., Świdnica (woj. śląskie), obs. J. Słowikowski

SOWY

Puszczyk mszarny Strix nebulosa

3.03.2018 - 1 os., Hańsk (woj. lubelskie), obs. D. Świtała, W. Miczajka

Sowa jarzębata Surnia ulula

20.02.2018 - 1 os., Basen środkowy Doliny Biebrzy (woj. podlaskie), obs. K. Henel, 15 stwierdzenie w XXI wieku w Polsce

Fot. Sowa jarzębata, 20.02.18, Dolina Biebrzy, Krzysztof Henel

POKRZEWKOWATE

Pierwiosnek "syberyjski" Phylloscopus collybita tristis

17.01-13.02.2018 - 1 os., Pabianice (woj. łódzkie), obs. M. Dobrski i in.

Fot. Pierwiosnek syberyjski, 17.01.18, Pabianice, Michał Dobrski

DZIERZBY

Srokosz stepowy Lanius excubitor homeyeri

31.12.2017 - 1 os., Ksawerów (woj. łódzkie), obs. T. Brykner

6-19.01.2018 - 1 os., Stężyca (woj. lubelskie), obs. D. Piechota

17.03.2018 - 1 os., Recko (woj. zachodniopomorskie), obs. K. Bieńkowski

Fot. Dzierzba stepowa, 15.01.18, Stężyca, Dariusz Piechota

ŁUSZCZAKI I TRZNADLOWATE

Czeczotka tundrowa Acanthis hornemanni

22.12.2017 - 1 os., Janów Podlaski (woj. lubelskie), obs. J. Mydlak

23.12.2017 - 1 os., Włodawa (woj. lubelskie), obs. J. Mydlak, R. Wakulski

28.12.2017 - 1 os., Białystok, obs. G. Grygoruk

31.12.2017 - 1 os., Zb. Mietkowski (woj. dolnośląskie), obs. T. Zarzycki

31.12.2017 - 1 os., Kraków, obs. I. Długosz, A. Chwierut

1.01.2018 - 1 os., Kępice (woj. pomorskie), obs. K. Bieńkowski

1.01.2018 - 1 os., Warszawa, obs. A. Kosicka

1.01.2018 - 1 os., Ustka (woj. pomorskie), obs. M. Szumski

3.01.2018 - 1 os., Gdańsk, obs. A. Szuksztul

6-7.01.2018 - do 2 os., Krywlany (woj. podlaskie), obs. O. Myka, G. Grygoruk

12.01.2018 - 1 os., Międzyrzecz (woj. lubuskie), obs. M. A. Fuentes

13.01.2018 - 1 os., Białystok, obs. T. Kulakowski

13.01.2018 - 1 os., Hajnówka (woj. podlaskie), obs. R. Sołowianiuk

13.01.2018 - 1 os., Mielno (woj. zachodniopomorskie), obs. P. Zaborowski

14.01.2018 - 1 os., Czerwińsk nad Wisłą (woj. mazowieckie), obs. M. Charymski

14.01.2018 - 1 os., Końskowola (woj. lubelskie), obs. B. Popiołek

17.01.2018 - 1 os., Nowy Korczyn (woj. świętokrzyskie), obs. I. Długosz

20.01.2018 - 1 os., Iłowo-Osada (woj. warmińsko-mazurskie), obs. E. Nieznańska

23.01.2018 - 2 os., Międzyrzec Podlaski (woj. lubelskie), obs. J. Mydlak

27.01.2018 - 1 os., Goniądz (woj. podlaskie), obs. Ł. Krajewski

27.01.2018 - 5 os., Grajewo (woj. podlaskie), obs. Ł. Krajewski

3.02.2018 - 1 os., Szypliszki (woj. podlaskie), obs. G. Grygoruk

4.02.2018 - 1 os., Raszyn (woj. mazowieckie), obs. G. Pac

5.02.2018 - 1 os., Huszlew (woj. mazowieckie), obs. J. Mydlak

7.02.2018 - 1 os., Bartoszyce (woj. warmińsko-mazurskie), obs. I. Fiedorowicz

10.02.2018 - 1 os., Lubomia (woj. śląskie), obs. W. Miczajka

11.02.2018 - 7 os., Grajewo (woj. podlaskie), obs. Ł. Krajewski

14.02.2018 - 3 os., Krywlany (woj. podlaskie), obs. G. Grygoruk

18.02.2018 - 1 os., Rutki (woj. podlaskie), obs. A. Kaniewska-Skoczylas

26.02.2018 - 4 os., Krynki (woj. podlaskie), obs. G. Grygoruk

26.02.2018 - 1 os., Szudziałowo (woj. podlaskie), obs. G. Grygoruk

28.02.2018 - 1 os., Stężyca (woj. lubelskie), obs. D. Piechota

1.03.2018 - 1 os., Terespol (woj. lubelskie), obs. A. Tarasiuk

2.03.2018 - 3 os., Bartoszyce (woj. warmińsko-mazurskie), obs. I. Fiedorowicz

4.03.2018 - 2 os., Pruszcz (woj. kujawsko-pomorskie), obs. W. L. Chmieliński

7-10.03.2018 - do 2 os., Somianka (woj. mazowieckie), obs. R. Wyszyński, P. Wacławik

Fot. Czeczotka tundrowa, 5.02.18, Huszlew, Jarosław Mydlak

Krzyżodziób sosnowy Loxia pytaopsitticus

9.01-17.03.2018 - do 30 os., Choczewo (woj. pomorskie), obs. S. Sosnowski i in.

5.02.2018 - 10 os., Kobylanka (woj. zachodniopomorskie), obs. M. Sobieraj

Fot. Krzyżodziób sosnowy, 18.01.18, Choczewo, Janusz Ratajczak

Poświerka Calcarius lapponicus

23.12.2017 - 1 os., Kietrz (woj. opolskie), obs. M. Wierzbicki

15.01.2018 - 1 os., Słońsk (woj. lubuskie), obs. M. A. Fuentes

21-23.01.2018 - 1 os., Międzyrzec Podlaski (woj. lubelskie), obs. J. Mydlak

23.01.2018 - 1 os., Szudziałowo (woj. podlaskie), obs. G. Grygoruk

Fot. Poświerka, 23.01.18, Międzyrzec Podlaski, Jarosław Mydlak

*          *          *

W podsumowaniu nie uwzględniono rekordów odrzuconych, bądź uznanych za prawdopodobnie błędne w procesie weryfikacji. Raport sporządzono wyłącznie na podstawie obserwacji umieszczonych w serwisie Ornitho.pl. Obserwacje gatunków komisyjnych należy traktować za fakt naukowy wyłącznie w przypadku uzyskania pozytywnego orzeczenia Komisji Faunistycznej.

Któż nie zna wróbla, naszego towarzysza z ulic, podwórek, parków, karmników, uwielbianego przez dorosłych i dzieci, opiewanego przez poetów i… spędzającego sen z oczu naukowców. Wróbli w naszych miastach jest coraz mniej, a przyczyny spadku ich liczebności nie do końca zostały wyjaśnione. Niektórzy wskazują, że jednym z powodów takiej sytuacji może być utrata miejsc lęgowych. Modernizacja i termomodernizacja budynków mieszkalnych mogła istotnie wpłynąć na dostępność do szczelin, zakamarków i innych niewielkich przestrzeni, tak chętnie wykorzystywanych przez wróble do zakładania gniazd. Drugim powodem może być „porządkowanie” przestrzeni miejskich i śródmiejskich parków – wycinanie starych drzew, usuwanie pozostałości po nich, odkrzaczanie i nadmierne koszenie trawników. Przez takie zabiegi wróble tracą nie tylko naturalne miejsca, sprzyjające rozrodowi, ale także miejsca schronienia, odpoczynku i żerowania.

Liczymy warszawskie wróble! 

W dniach 24-25 marca 2018 odbędzie się WRÓBLICZENIE, czyli wielkie liczenie warszawskich wróbli. Akcja będzie organizowana po raz pierwszy przez Fundację Psubraty i Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków, którzy uznali że to najlepszy sposób, żeby uczcić Międzynarodowy Dzień Wróbla (20 marca). Organizatorzy chcą aby akcja przerodziła się w wydarzenie cykliczne, obejmujące zasięgiem całą Polskę. Być może w przyszłości dane z ornitho.pl będą mogłby być wykorzystane w akcji Wróbliczenia. 

Jak się włączyć? 

Organizatorzy chcą, aby WRÓBLICZENIE było akcją nie tylko mającą wymiar edukacyjny (zwrócenie uwagi na potrzeby ochrony wróbli), ale było próbą oszacowania liczebności warszawskiej populacji tego gatunku. W związku z tym uruchomili stronę internetową wroble.org, której najważniejszą częścią jest formularz do zbioru danych w terenie. Na stronie znajdziemy również najważniejsze informacje o samej akcji, jak i o wróblach. Zachęcamy mieszkańców Warszawy, aby w tych dniach w dowolnym miejscu na terenie miasta odszukali wróble, a swoje obserwacje zgłaszali za pomocą telefonów komórkowych, wypełniając prosty formularz.

Formularz Wróbliczenia 2018

Jest też propozycję dla zaawansowanych obserwatorów, mających doświadczenie w liczeniu ptaków z mapą i GPS-em. Teren Warszawy został podzielony na obszary, w obrębie których będzie się liczyć wróble. W każdym obszarze powinna znaleźć się jedna osoba, która jak najdokładniej policzy je oraz określi rodzaj siedlisk, w jakich były obserwowane. Formularze będzie się wypełniać tuż po obserwacji, za pomocą telefonów (bardzo ważna jest dla nas dokładna lokalizacja, którą telefony zapewnią). Zostaną wykorzystane do opracowania mapy występowania warszawskich wróbli, przeprowadzenia analizy i publikacji danych.

Strona wyboru obszarów

Fot. Piotr Górny, www.piotr-gorny.pl

Informacje na temat okoliczności śmierci zwierząt, zwłaszcza w przypadku szczególnie narażonych gatunków, mogą dostarczyć ważnych danych i argumentów do podjęcia odpowiednich i skutecznych metod ochrony. W rezultacie firma Biolovision opracowała nowe narzędzie do badania śmiertelności, w którym można zgłaszać zranione lub martwe zwierzęta, jak również przyczyny i okoliczności zajścia, takie jak porażenia prądem, kolizje z oknami lub samochodami, wpadnięcia do komina itp.

Nowy moduł jest dostępny zarówno na platformach ornitho ("dodatkowe informacje / inne dane" w drugim kroku zgłaszania obserwacji) jak i w aplikacji NaturaList. Warto pamiętać, aby dane zgłaszać z bardzo dokładną lokalizacją. Moduł powstał dzięki fiansowaniu partnerów z Francji z regionu Auvergne-Rhône-Alpes, LPO AuRA i sieci LPO.

Zespół ornitho.pl

W dniu dzisiejszym kończy się import danych z Polskiej Kartoteki Przyrodniczej (PKP). Jeśli ktoś nie widzi danych z PKP na swoim koncie w ornitho to oznacza, że adres email w PKP nie odpowiada temu w ornitho. Takie osoby są proszone o kontakt na ornitho@otop.org.pl i przesłanie informacji o loginie i adresie email w PKP oraz adresie email w ornitho. 

Zdjęcia z PKP jeszcze nie są podłączone, ale będziemy to uzupełniać w ciągu najbliższych tygodni.

Tomasz Chodkiewicz

zespół ornitho.pl

Komunikat ze strony KF:

Ostatnie posiedzenie Komisji odbyło się w dniach 8-9 grudnia 2017. Rozpatrzono 377 zgłoszeń i wydano 373 orzeczenia (w tym 155 doraźnych). Do awifauny Polski dołączyły 2 nowe gatunki: sieweczka długonoga Charadrius asiaticus i mewa ochocka Larus schistisagus. Ponadto, z innych ciekawszych i zaakceptowanych obserwacji warto wymienić: drugie stwierdzenie kaniuka Elanus caeruleus oraz orłosępa Gypaetus barbatus, trzecie stwierdzenie trznadla czarnogłowego Emberiza melanocephala, szóste stwierdzenie trzcinniczka kaspijskiego, szóste i siódme stwierdzenie siewki złotawej Pluvialis fulva, a także pierwsze od roku 2005 stwierdzenie jerzyka alpejskiego Tachymarptis melba. Zwraca uwagę bezprecedensowy nalot czeczotki tundrowej Acanthis hornemanni.

Od 1 stycznia 2018 weryfikacji przez Komisję Faunistyczną nie będą podlegać obserwacje biegusa morskiego Calidris maritima i wydrzyka tęposternego Stercorarius pomarinus dokonane na wybrzeżu, warzęchy Platalea leucorodia, „sokoła tundrowego” Falco peregrinus calidus, „srokosza stepowego” Lanius excubitor homeyeri oraz świstunki żółtawej Phylloscopus inornatus. Obserwacje tych gatunków i podgatunków z lat wcześniejszych nadal będą opiniowane przez Komisję. Następne posiedzenie KF planowane jest na wiosnę 2018 roku.

Święta za pasem, co równa się początkowi astronomicznej zimy, przypadającemu na 22 grudnia. W związku z tym nadszedł czas, aby podsumować minioną porę roku, w kontekście najciekawszych obserwacji z tego okresu, wprowadzonych do bazy Ornitho. W powstaniu poniższego raportu miało swój udział 415 obserwatorów, którzy w jesiennym czasie podzielili się z nami swoimi 80868 obserwacjami! Serdecznie dziękujemy i już od dziś zapraszamy do współpracy przy tworzeniu podsumowania zimy 2017/2018!

BLASZKODZIOBE

Przegląd obserwacji tradycyjnie rozpoczynamy od blaszkodziobych. Podczas jesiennych spotkań z gęśmi, użytkownicy Ornitho zaobserwowali pełen zestaw gęsich rzadkości. Spośród bernikli najliczniej stwierdzana była bernikla białolica, której największa odnotowana liczebność to 500 osobników (22 X, Ustka). W tej samej lokalizacji, 9 X stwierdzono największe stado - drugiej w kolejności - bernikli obrożnej – 51 ptaków. Najrzadziej – bo sześciokrotnie – widywano bernikle rdzawoszyje, chociaż 6 XI na zbiorniku Jeziorsko zaobserwowano jedno z najliczniejszych spośród dotąd stwierdzonych stad tego gatunku, liczące 8 osobników. Największym wyzwaniem wśród poszukiwaczy gęsich rzadkości jest najpewniej gęś mała. Tegorocznej jesieni, dobrym miejscem do opatrzenia się z tym gatunkiem były stawy w Rykach (lubelskie), gdzie w dniach 23-25 listopada obserwowano go parokrotnie. Pomiędzy 24 IX a 5 XI w Dolinie Baryczy regularnie obserwowano kazarki rdzawe – poza tym widywano je jeszcze w pięciu lokalizacjach – zawsze pojedyncze osobniki. Jesień nie przyniosła „kaczych rzadkości” – jednymi z najciekawszych kaczek stwierdzanych każdorocznie w ramach jesiennej migracji były zatem podgorzałki, obserwowane w ośmiu lokalizacjach południowo-zachodniej Polski, w liczbie do 36 ptaków (15 X, stawy Nowa Dęba, podkarpackie). Wymienić też warto obserwacje edredonów spoza wybrzeża: 9 X na stawach w Popielewie (podlaskie) oraz 12 X w Gródku (podlaskie) widziano prawdopodobnie tego samego samca, a w dniach 1-3 XI w Giżycku (warmińsko-mazurskie) obserwowano samicę. Ciekawa jest też obserwacja 421 szlacharów z zachodniopomorskiego Niechorza (28 X).

Bernikla rdzawoszyja, Knyszyn, 9.10.2017 / fot. Grzegorz Grygoruk

NURY,  PERKOZY, BRODZĄCE

Niestety, tegoroczna jesień nie obdarowała obserwatorów rzadszymi gatunkami nurów: białodziobym ani lodowcem. W kategorii „nury i perkozy” prym wiodą więc perkozy rogate, których największe stado (15 os.) zaobserwowano 30 X w Helu. Wśród ptaków brodzących najciekawszy był zimujący kormoran mały: w dniach 1-17 XII, „pigmej” przebywał w rejonie Zbiornika Goczałkowickiego (śląskie).

Kormoran mały, Zb. Goczałkowicki, 13.12.2017 / fot. Antoni Mielnikow

SZPONIASTE

Przełom września i października to czas, w którym niebo nad Polską opuszczają ostatnie niedobitki „drapoli”, zimujących w cieplejszych rejonach Euroazji lub Afryki. Najpóźniejsze kurhanniki obserwowano 29 IX w Wiślicy (śląskie) oraz 1 X w Somiance (mazowieckie). Zaskakujące jest bardzo późne doniesienie orlika grubodziobego z 12 XI Wiązownicy na Podkarpaciu - ptak przyleciał pod czatownię fotograficzną. W okresie 23 X – 14 X czterokrotnie obserwowano pojedyncze błotniaki stepowe (w trzech przypadkach: samce), a jeszcze 24 września nad zbiornikiem Siemianówka widziano gadożera. Na słynącym już z rarogów Płaskowyżu Głubczyckim (opolskie), dwukrotnie notowano pojedyncze osobniki tego gatunku: 27 IX w Pietrowicach Wielkich oraz 29 IX w Baborowie. 23 września w Krynicy Morskiej oraz Rutkach (podlaskie) stwierdzono pierwsze jesienne drzemliki, natomiast ostatniego kobczyka widziano 9 IX w Tchórznicy Włościańskiej (mazowieckie).

Orlik grubodzioby, Wiązownica, 12.11.2017 / fot. Tomasz Szylar

SIEWKOWCE

„Siewkowym” (i nie tylko) hitem jesieni stała się bez dwóch zdań czajka szponiasta wykryta 24 IX na pod Strzelnem (kujawsko-pomorskie). Do 11 XII gatunek ten zarejestrowano w bazie Ornitho aż 41 razy. Co ciekawe, pomimo nieprzyjaznego klimatu, ptak jest nadal „przywiązany” do swojego fragmentu pola na skrzyżowaniu krajowych dróg numer 62 i 25. Choć, tak czy siak, mamy do czynienia z pierwszym stwierdzeniem tego gatunku w Polsce, o jego statusie, po uzyskaniu wyników analizy izotopowej piór, zdecyduje Komisja Faunistyczna. Oprócz czajki szponiastej, jesienią nasz kraj odwiedziły również dwie czajki towarzyskie: w dniach 23 IX – 15 X obserwowano niedojrzałego osobnika na stawach Rykach (lubelskie), natomiast 4 – 7 XI na stawach Wielikąt (śląskie). Na przełomie października i listopada niezwykle ciekawie było na zbiorniku Jeziorsko, skąd do bazy Ornitho meldowano drugą dla kraju sieweczkę długonogą (21 X – 6 XI), szóstą dla Polski siewkę złotawą (28 X – 23 XI) oraz późnego mornela (28 X – 3 XI). Z komisyjnych siewkowców widziano jeszcze płatkonoga płaskodziobego – w dniach 25 – 26 IX w Śmiglu (wielkopolskie), a także kilka biegusów morskich: 9 IX – 1 os. w Niechorzu (zachodniopomorskie), 9 i 13 X – pojedyncze ptaki w Ustce (pomorskie), 22 X – 1 os. w Kosakowie (pomorskie), 24 X – 1 os. w Darłówku (zachodniopomorskie), 1 XI – 1 os. w Trzebiatowie (zachodniopomorskie) oraz w dniach 1 – 3 XI – od 1 do 3 ptaków w Helu. Z ciekawszych fenologii warto wymienić obserwacje pojedynczych listopadowych szlamników:  9 XI w Świnoujściu oraz w dniach 4 – 12 XI w Miliczu (dolnośląskie).

Czajka szponiasta, Strzelno, 17.11.2017 / fot. Tomasz Baldujew

WYDRZYKI, MEWY I RYBITWY

Tegoroczny październik zapisze się w pamięci m.in., dzięki obserwacjom co najmniej czterech wydrzyków wielkich: 13 XI prawdopodobnie tego samego osobnika widziano w Kątach Rybackich oraz Stegnie (pomorskie), 29 XI skuę obserwowano zarówno w Gdańsku, jak również na Pomorzu Zachodnim – w Rewalu oraz Niechorzu (znów najpewniej ten sam osobnik). Ponadto, pomiędzy 24 X a 6 XI pierwszoroczny osobnik przesiadywał na stawach w Rudzie pod Warszawą. Nad Zatoką Gdańską czterokrotnie widziano pojedyncze wydrzyki tęposterne: 6 X w Krynicy Morskiej, 13 X w Stegnie, 29 X w Gdańsku oraz 30 X w Jantarze. Jednym z najważniejszych tegorocznych wydarzeń dla krajowej awifaunistyki było wykrycie pierwszej dla kraju mewy ochockiej. Ptaka, pojawiającego się nieregularnie w dniach 7 – 9 XI na Jeziorze Kierskim w Poznaniu, widziała jedynie garstka szczęśliwców.  W cieniu mewy ochockiej pozostają inne, warte jednak wymienienia gatunki z tej samej rodziny. Pojedyncze orlice widziano dwukrotnie: w dniach 5 – 12 XI w  Żmigrodzie (dolnośląskie) oraz 15 XI w Lubyczy Królewskiej (lubelskie). Rzadko wizytującą śródlądzie mewę bladą dwukrotnie spotkano na Lubelszczyźnie: 5 XI w Lubyczy Królewskiej oraz 11 XI w Łaszczowie. Do systemu wprowadzono 32 rekordy dotyczące stwierdzeń mew trójpalczastych – widziano w sumie 133 osobniki. Ponadto, sześciokrotnie obserwowano pojedyncze rybitwy popielate, w tym raz na śródlądziu, w dniach 20 – 24 X na Zbiorniku Mietkowskim (dolnośląskie).

Mewa ochocka, Poznań, 8.12.2017 / fot. Łukasz Wawrzyniak

SOWY

Północne wiatry, dominujące początkiem listopada, przywiały do Wielkopolski sowę jarzębatą. Użytkownicy Ornitho obserwowali ptaka pomiędzy 9 a 12 listopada. W okresie między 25 IX a 21 XII stwierdzono również jedenaście uszatek błotnych.

SKOWRONKI, ŚWIERGOTKI, DROZDOWATE, POKRZEWKOWATE, DZIERZBY

Tegoroczna jesień przyniosła liczne obserwacje górniczków, które meldowano z ponad dwudziestu lokalizacji: za wyjątkiem obserwacji pojedynczego ptaka w Helu (5 X), z województw podlaskiego i lubelskiego. Gro stwierdzeń miało miejsce w listopadzie, a największe stwierdzone stado, zaobserwowane 9 XI w Bielsku Podlaskim, liczyło 138 osobników. 15 X na łąkach koło Wieliszewa (mazowieckie) obserwowano i udokumentowano świergotka szponiastego. Ciekawego stwierdzenia dostarczyli obserwatorzy z obozu ornitologicznego na zbiorniku Siemianówka, gdzie 11 X złapano i zaobrączkowano modraczka. W dwóch lokalizacjach obserwowano pierwiosnki syberyjskie podgatunku „tristis”: 17 X w Jastarni oraz 11 XII w Suchym Lesie (wielkopolskie). Pomiędzy 23 a 30 IX, stwierdzono siedem świstunek żółtawych.  Dwukrotnie spotykano srokosze podgatunku „homeyeri”: w dniach 12 – 19 XI w Zalesiu (lubelskie) oraz 18 XI w Resku (zachodniopomorskie).

Modraczek, Akcja Siemianówka, 11.10.2017 / fot. Grzegorz Grygoruk

ŁUSZCZAKI I TRZNADLOWATE

W listopadzie i grudniu nasz kraj doświadczył wyraźnego nalotu czeczotek, podczas których licznie stwierdzano czeczotki tundrowe. W okresie od 31 X do 17 XII do bazy obserwacji wprowadzono niesamowitych 71 ptaków tego gatunku! Przypominamy, że wszystkie obserwacje czeczotek tundrowych podlegają orzecznictwu Komisji Faunistycznej! 12 X w Darłowie obserwowano samca poświerki, który zamyka jesienny raport.

Czeczotka tundrowa, Szczecin, 14.11.2017 / fot. Marcin Sołowiej

*          *           *

W podsumowaniu nie uwzględniono rekordów odrzuconych, bądź uznanych za prawdopodobnie błędne w procesie weryfikacji. Raport sporządzono wyłącznie na podstawie obserwacji umieszczonych w serwisie Ornitho.pl

EuroBirdPortal właśnie opublikował nową, ulepszoną przeglądarkę map. Dodatkowo kilka państw dołączyło do projektu mapowania migracji ptaków w całej Europie m.in. państwa z półwyspu Bałkańskiego, Turcja i Izreal. Mapy zostały też uzupełnione o 2016 rok.

Poniżej prezentujemy przykład dla żurawia. Oprócz nowej szaty graficznej, mapy można teraz powiększać i pomniejszać, udostępniać ich w portalach społecznośicowych, a także wyświetlać dwa gatunku koło siebie. 

Dane z portalu ornitho.pl są raz w roku agregowane do pentad i kwadratów 30x30 km i udostępnianie w EBP.

Link: http://www.eurobirdportal.org/pol/pl/

Wkrótce ukaże się książka "Rzadkie ptaki Polski", która podsumowuje wszystkie dane o występowaniu rzadkich gatunków ptaków w Polsce. Książka zawiera m.in dane z całego okresu działalności Komisji Faunistycznej (1972-2015).Książka jest obecnie w druku i ukaże się w przeciągu miesiąca. Informacje o sposobach dystrybucji oraz przykładowe opisy znajdują się na stronie nternetowej www.rzadkieptakipolski.pl.

W związku z połączeniem z Polską Kartoteką Przyrodniczą z Ornitho.pl wkrótce zostanie wprowadzona możliwość dodawania obserwacji ssaków, płazów i gadów. Możliwe jest to obecnie jedynie za pomocą aplikacji NaturaList.

Zespół ornitho.pl