Mewa białogłowa Larus cachinnans to najliczniejszy przedstawiciel kompleksu mewy srebrzystej L. argentatus sensu lato w Polsce. Jest gatunkiem monotypowym, którego pierwotny areał lęgowy gatunku obejmował baseny mórz Kaspijskiego i Azowskiego. Mniej więcej w połowie ubiegłego wieku mewa białogłowa rozpoczęła ekspansję w kierunku północnym i zachodnim. Z początku kolonizacja nowych obszarów przebiegała wzdłuż dużych rzek Ukrainy, ale dość szybko zasiedlona została zachodnia część kraju i dalej, w naturalnej kolejności – Białoruś oraz Polska.

Aktualnie najdalej na zachód wysuniętym stanowiskiem mewy białogłowej jest Paryż, a już ponad 100 par zasiedla Holandię. W Niemczech, głównie w ich wschodniej części, lęgi wyprowadza  nieco ponad 1000–1200 par. Po kilkaset par zasiedla obszary Czech, Słowacji, Litwy i Węgier, a populacja w Rumunii liczy ich 2000–4000. Warto wspomnieć także o lęgach w Bułgarii i Austrii, bo mewa białogłowa cały czas kolonizuje nowe tereny. Przewiduje się, że niebawem zacznie gniazdować w Belgii, na Łotwie i w Wielkiej Brytanii, a we Francji zajmie stanowiska położone już poza stolicą.

Polska jest ważną ostoją tego gatunku na kontynencie. Pierwsze lęgi zaobserwowano w latach 1981–1982 na Wiśle, a od 1989 roku mewa białogłowa gniazduje w kraju co roku. W 2021 roku, czyli w ciągu zaledwie 33 lat populacja urosła tu do 5554 par, notując tempo wzrostu na poziomie średnio 15% rocznie. Ten spektakularny wzrost jest najsilniejszym stwierdzonym wśród wszystkich gniazdujących w Polsce ptaków. W 2023 roku cała krajowa populacja gatunku przekroczyła 6000 par lęgowych – zatem cały czas rośnie. Zdecydowana większość, bo ponad 90% wszystkich gniazdujących ptaków koncentruje się aktualnie w 12 największych, liczących ponad setkę par, koloniach. Pozostałe stanowiska, których jest nieco ponad 30, stanowią zwykle miejsce gniazdowania pojedynczych par lub małych kolonii liczących od kilku do kilkudziesięciu par.

Najwięcej stanowisk lęgowych znajduje się w południowej części kraju, jednak coraz liczniej gatunek gniazduje w centrum, a także na północy. Jest bardzo prawdopodobne, że liczebność mewy białogłowej w Polsce będzie nadal rosnąć z uwagi na liczne, nadal niezasiedlone, optymalne dla tego taksonu siedliska, szczególnie właśnie w północnej oraz zachodniej części kraju.

W okresie polęgowym rozpowszechniona na obszarze całego kraju, ale liczebnie dominuje na południu i w centrum.

MAPY OBSERWACJI ORNITHO:

Obserwacje mewy białogłowej w Polsce z gniazdowaniem pewnym

Atlas rozmieszczenia ptaków lęgowcych: mewa białogłowa

Wszystkie obserwacje w portalu

Zobacz też:

Current distribution, abundance and trends of the Caspian Gull Larus cachinnans in Poland

Breeding-range expansion of the Caspian Gull in Europe

The first records of roof-top nesting by Caspian Gulls Larus cachinnans in Poland with reference to other cases in Europe

Skład gatunkowy, liczebność i struktura wiekowa mew Laridae zimujących na składowiskach odpadów komunalnych w Polsce